UJAWNIONA ILUZJA KWASU MOCZOWEGO
Kwas moczowy występuje naturalnie w naszym organizmie i jest produktem przemiany puryn. Puryny to związki organiczne wchodzące w skład kwasów nukleinowych (DNA i RNA). Puryny są dostarczane z pokarmem, syntetyzowane przez nasz organizm, powstają też podczas rozpadu komórek. Metabolizowane do kwasu moczowego usuwane są przez nerki.
Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi jest przykry w skutkach. Przekroczenie granicy rozpuszczalności sprawia, że wytrąca się w formie kryształów. Kryształy odkładają się w obrębie stawów wywołując chorobę-dnę moczanową. Ta przykra dolegliwość daje napadowy bardzo silny ból i obrzęk stawu, najczęściej w obrębie stopy. W dawnych czasach uważana była za chorobę arystokratyczną i zwana podagrą. Cierpiał na nią między innymi Ludwik IV-Król Słońce. Oprócz napadów bólowych i okresów między nimi dna charakteryzuje się przewlekłym zapaleniem stawów, co prowadzi do nieodwracalnego ich uszkodzenia. Kryształy kwasu moczowego odkładają się również w innych tkankach i narządach.
Wiele osób ma podwyższony poziom kwasu moczowego, ale nie odczuwa żadnych objawów. Co piąta osoba z wysokim poziomem kwasu moczowego zapada na dnę moczanową. W związku z powyższym z punktu widzenia reumatologów nie jest celowe profilaktyczne leczenie osób z bezobjawowym nadmiarem kwasu moczowego.
Kolejnym dobrze znanym problemem jaki może stworzyć wzrost poziomu kwasu moczowego jest kamica nerkowa. Kwas moczowy jest wydalany przez nerki. Jeżeli jest go dużo, łatwo przekroczyć granicę rozpuszczalności w moczu. W takiej sytuacji wytrącają się złogi i osadzają w nerce. Często bywają przyczyną kolki nerkowej opisywanej jako jeden z najsilniejszych bólów, jakich człowiek może doświadczyć.
Ostatnie badania wykazały, że iluzją jest jakoby wysoki poziom kwasu moczowego stwarzał kłopoty głównie reumatologom i urologom. Według najnowszych doniesień jest to istotny problem kardiologiczny.
Wiadomo, że podwyższony poziom kwasy moczowego występuje w przebiegu:
1. Nadciśnienia tętniczego.
2. Choroby niedokrwiennej serca.
3. Udaru mózgu.
4. Migotania przedsionków.
5. Cukrzycy.
6. Zespołu metabolicznego( otyłość, zwiększony obwód talii, podwyższony poziom we krwi glukozy i cholesterolu).
Jednocześnie z obserwacji wynika, że wzrost poziomu kwasu moczowego we krwi zwiększa ryzyko zgonu z przyczyn kardiologicznych, wzrasta również ryzyko udaru mózgu i zawału mięśnia serca. Brak jest wiążących wytycznych potwierdzonych badaniem na dużej grupie osób, ale coraz częściej mówi się o leczeniu bezobjawowego wzrostu poziomu kwasu moczowego u osób z chorobami układu krążenia.
Warto zatem wiedzieć skąd bierze się nadmiar kwasu moczowego i co można zrobić we własnym zakresie, żeby poprawić swoją sytuację. S
Wzrost poziomu kwasu moczowego występuje u 1 na 4 mężczyzn i u 1 na 5 kobiet i jest wynikiem:
1. Diety.
2. Upośledzonego wydalania przez nerki.
3. Zaburzonego wchłaniania w jelitach.
Do wzrostu poziomu kwasu moczowego predysponują niektóre choroby przewlekłe:
1. Ostra i przewlekła choroba nerek.
2. Choroby nowotworowe zwłaszcza układu krwiotwórczego, czy w przypadku rozpadu guza nowotworowego.
3. Łuszczyca.
4. Choroby przebiegające z rozpadem komórek mięśniowych.
5. Hemodializa.
6. Przyjęcie leków lub substancji toksycznych (ołów, alkohol). Jeśli chodzi o leki warto zwrócić uwagę, na dobrze znaną aspirynę.
7. Nadmierny wysiłek fizyczny.
Szacuje się, że ilość osób z podwyższonym poziomem kwasu moczowego w przyszłości będzie rosnąć. Jest to klasyczny problem cywilizacyjny. Wbrew pozorom wiele możemy zrobić dla własnego zdrowia sami. Profilaktyka dedykowana chorobom układu krążenia sprawdzi się również w odniesieniu do kwasu moczowego. Zadbanie o prawidłową masę ciała, ruch i zdrową dietę zmniejszy ryzyko kłopotów zdrowotnych.
Dieta w przypadku stwierdzonego nadmiaru kwasu moczowego wiąże się ograniczeniem produktów bogatych w puryny:
1. Czerwonego mięsa.
2. Ryb i owoców morza.
3. Alkoholu-głownie mocnych alkoholi i piwa.
4. Napojów gazowanych.
5. Produktów zawierających fruktozę-miód i niektóre owoce i warzywa. Wśród owoców są to przede wszystkim gruszki, winogrona, owoce suszone, a wśród warzyw:kapusta, dynia, brukselka, por, cebula, pomidory i warzywa strączkowe.
Małgorzata Stokowska-Wojda
Lubelski Związek Lekarzy Rodzinnych - Pracodawców
ul. Zbigniewa Herberta 14
20-468 Lublin