Piękno i zdrowie

Noszenie kolczyków jest bardzo popularne w wielu krajach na świecie. W Polsce również wiele osób nosi kolczyki, a przekłuwanie uszu dzieciom jest nader częste. Pozostaje pytanie czy zdrowe i bezpieczne. Zabieg wydaje się być prosty i bezpieczny, jednak nie rzadko jego skutki wymagają interwencji lekarskiej.

Do najczęstszych powikłań po przekłuciu małżowiny usznej należą:

1. Miejscowe zakażenia.
2. Stany zapalne.
3. Kontaktowe zapalenie skóry.
4. Reakcje alergiczne -zwykle na metale uwalniane z kolczyków np. nikiel.
5. Krwawienia.
6. Mikrozłamania (dotyczy to zabiegów w obrębie górnej części chrząstki małżowiny usznej). 
7. Blizny przerostowe w obrębie przekłucia (przerośnięcie tkanki bliznowatej w obrębie rany).
8. Keloid- przerost tkanki bliznowatej przekraczającej granice rany. 
9. Wrośnięcie kolczyka .
10. Nadwrażliwość skóry małżowiny usznej.
11. Rozerwanie płatka usznego w miejscu przekłucia podczas zabawy.
12. Literatura medyczna opisuje również przypadki zakażenia tężcem u dzieci poddanych przekłuciu ucha.

Wśród głównych powodów dla których małym dzieciom (częściej dziewczynkom) przekłuwa się uszy jest argument, że dziecko tego właśnie chce. Nie bez znaczenia jest rola mody i tradycji rodzinnych, ale to najczęściej rodzice decydują o przekłuciu uszu u dziecka, żeby zaspokoić własne potrzeby estetyczne.  Dobrowolne poddawanie się przekłuwaniu uszu i innych części ciała przez nastolatki ma symptomy świadomego działania, czego brak w odniesieniu do małych dzieci. Z uwagi na fakt, że z medycznego punktu widzenia przekłucie uszu nie jest zabiegiem niezbędnym należy się przynajmniej zastanowić przed wykonaniem go u dzieci w wieku niemowlęcym czy przedszkolnym.

Przed podjęciem decyzji o przekłuciu dziecku uszu warto zapoznać się z podstawowymi zaleceniami i problem przemyśleć:

1. Mimo częstego przekłuwania uszu u dzieci procedura ta może wiązać się z powikłaniami i koniecznością konsultacji lekarskiej oraz zabiegu chirurgicznego.
2. Przed zabiegiem przekłucia uszu należy zweryfikować wykonanie szczepień u dziecka (zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych).
3. Optymalny wiek dziecka poddanego takiemu zabiegowi oznacza czas, w którym będzie ono  w stanie samo zatroszczyć się o higienę przekłutego miejsca, samodzielnie zdjąć i nałożyć kolczyk. Ma to duże znaczenie, ponieważ do istotnych sposobów zapobiegania wrastaniu kolczyków należy ich zdejmowanie na noc.
4. Uszy powinny być przekłuwane w gabinecie zapewniającym odpowiednie warunki sanitarne (sterylność zabiegu) przez wykwalifikowany personel. Jednym z częstszych powodów powikłań jest nieprzestrzeganie zasad aseptyki i niedostateczne przeszkolenie personelu wykonującego zabieg. Zwiększa to ryzyko infekcji, krwawienia, urazu tkanek miękkich w wyniku wysokiego ciśnienia.
5. Bezpośrednio po zabiegu należy unikać bezpośredniego kontaktu z brudną wodą (np. na basenie), konieczna jest także staranna higiena skóry po wykonaniu zabiegu ( płyn dezynfekujący).
6. Wskazane jest noszenie kolczyków z metali szlachetnych (złoto, srebro). Należy unikać kolczyków plastikowych, wykonanych z metali nieszlachetnych oraz tzw. wkrętków. 
7. Zalecana jest  regularna obserwacja miejsc po przekłuciu (zwłaszcza tylnej części płatka małżowiny usznej) oraz regularne, najlepiej codzienne, zdejmowanie kolczyków na noc. Ma to na celu niedopuszczenie do wrośnięcia tylnej części kolczyka w tkanki miękkie płatka małżowiny usznej.
8. W przypadku zaobserwowania zaczerwienia skóry, wysypki, lub innej zmiany skórnej w okolicy kolczyka, należy skontaktować się z lekarzem.
9. Odradza się przekłuwanie uszu osobom, u których w rodzinie wystąpiły przypadki blizn przerostowych albo keloidów.

Małgorzata Stokowska-Wojda