Zwykłe niezwykłe

Przeciętny poranek przeciętnej rodziny zwykle zaczyna się od tego, że rodzice i dziecko wstają z łóżka. Dziecko idzie do łazienki, żeby się umyć. Ubiera się, je śniadanie, a potem idzie do przedszkola albo do szkoły. Codzienny rytuał, który nie jest udziałem wszystkich rodzin. Dziecko z porażeniem mózgowym z trudem wstaje i porusza się, często wymaga pomocy rodziców, albo wsparcia o kulę czy laskę. Chodzenie nie jest zwykłą, niezauważalną codziennością.
W Poznaniu powstał nowoczesny program rehabilitacji w oparciu o połączenie medycyny z robotyką. Jest przeznaczony dla osób w wieku 5-21 lat i obejmuje naukę chodzenia przy użyciu zrobotyzowanych technologii. Program potrwa trzy lata, a każdy zakwalifikowany do niego pacjent będzie mógł wziąć udział w dwóch cyklach rocznie. Jeden cykl rehabilitacyjny trwa dwa tygodnie (kilkadziesiąt godzin). 
Nie każde dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym może być zakwalifikowane do nowatorskiego programu rehabilitacyjnego. Pacjenci muszą mieć rozwinięte umiejętności funkcjonalne na poziomie, który pozwoli na naukę chodzenia. Dotyczy to zarówno nauki chodzenia samodzielnego jak wspomaganego przez zaopatrzenie ortopedyczne.
Kwalifikacja do rehabilitacji z użyciem robotów opiera się na szczegółowej analizie zdolności ruchowych każdego pacjenta. Obejmuje to zdolność kontroli tułowia w pozycji leżącej i siedzącej oraz ocenę funkcji chodzenia. Do programu włączane są dzieci z różnym stopniem dysfunkcji ruchu: 
- z trudem wykonujące złożone zadania np. skakanie
- niepotrafiące biegać i skakać
- chodzące ze wspomaganiem np. kulą lub laską
- chodzące ze wspomaganiem na krótkich dystansach
Zajęcia i technologie stosowane w ramach programu nie są w stanie pomóc dzieciom, które nie są w stanie chodzić i są w pełni zależne od innych. Istotnym elementem poznańskiego programu jest nauka chodzenia, aby osiągnąć efekty, mały pacjent musi być zdolny do tej nauki.
Przywykliśmy traktować ruch jako pracę mięśni, które kurczą się i rozkurczają. Jednak ruch to znacznie więcej, to również czynność czuciowa odpowiedzialna za długość kroku, pozycję ciała i stabilizację stawów. Najlepszym przykładem złożoności ruchu jest taniec. Podczas nauki tańca pierwsze lekcje zwykle przebiegają nieporadnie, często jest konieczność liczenia kroków, żeby się nie pomylić. Po odpowiednim treningu nogi chodzą odruchowo we właściwym rytmie i nie zdarza się nadepnięcie partnera. Człowiek zapamiętuje złożone czynności czuciowe, słuchowe i wzrokowe i jest w stanie tańczyć i jednocześnie rozmawiać z partnerem. Na podobnych zasadach opiera się trenowanie chodzenia u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Celem jest, aby w pacjencie wykształcić odruchową zdolność chodzenia.
W programie rehabilitacyjnym używane są zrobotyzowane technologie, których zadaniem jest odtwarzanie pacjentowi prawidłowego wzorca chodu:
- egzoszkielet
- lokomat- zautomatyzowana orteza ud i podudzi pozwalająca na symulację wzorca chodu trening chodzenia z dynamicznym odciążeniem
- bieżnie podwieszane- służą do oceny i treningu chodu oraz postawy
- platformy stabilo- oraz balansometryczne– trenujące poczucie równowagi
- wirtualna rzeczywistość- obejmuje między innymi program komputerowy do samodzielnych ćwiczeń ruchowych i poznawczych.
Wszystkie treningi nadzorowane są przez fizjoterapeutę. Roboty nie tylko oddziałują na ruch pacjenta , ale również zbierają i przetwarzają informacje na temat tego ruchu, co pozwala terapeucie na korygowanie współpracy między robotem i pacjentem. Mimo kluczowej roli robotów w poprawie chodzenia, nie są one w stanie samodzielnie poprowadzić rehabilitacji. Niezbędny jest człowiek. 
Skuteczna nowoczesna rehabilitacja powinna być:
- powszechna
- dostępna
- wczesna
- kompleksowa
Według autorytetów odległość pacjenta od profesjonalnego ośrodka rehabilitacyjnego powinna wynosić maksymalnie 150 km, w związku z czym w Polsce powinno być co najmniej 5 takich ośrodków. Pacjent powinien być usprawniany przez dwa tygodnie dwa razy w roku w ośrodku w ramach ćwiczeń robotycznych. W pozostałym czasie poddawany regularnej klasycznej kinezyterapii i rehabilitacji, co ma na celu wzmocnienie mięśni i poprawę zakresu ruchu pacjenta.
Rzeczywistość niestety odbiega od życzeń. Aktualnie funkcjonuje jako jedyny ośrodek poznański, a prowadzony przez niego program przewidziany jest na trzy lata. Pozostaje mieć nadzieję, że to dopiero początek. 

Małgorzata Stokowska-Wojda