Zgaga: czyli bez chili?

Zgaga - pieczenie, palenie za mostkiem jest czołowym objawem choroby refluksowej przełyku. Choroba refluksowa przełyku jest najczęstszym schorzeniem w zakresie przewodu pokarmowego. Stwierdza się ją nawet u 20% dorosłych ludzi w krajach rozwiniętych. Można zatem uznać, że jest to cena cywilizacji.

Choroba refluksowa przełyku polega na zarzucaniu kwaśnej treści z żołądka do przełyku.

Wywołuje to bardzo uciążliwe objawy:

1. Zgagę.
2. Cofanie się zawartości żołądka do przełyku a nawet jamy ustnej.
3. Ból w klatce piersiowej, czasami bardzo silny przypominający ból przy zawale mięśnia serca.
4. Ból w nadbrzuszu.
5. Chrypkę.
6. Suchy kaszel.
7. Zaburzenia snu.

A jeżeli już znajdujemy się wśród chorych na chorobę refluksową przełyku?

Najważniejszym posunięciem jest zmiana przyzwyczajeń dotyczących stylu życia. Dotyczy to wszystkich chorych. W arsenale środków zaradczych mamy jeszcze leki i leczenie operacyjne.

STYL ŻYCIA

Co do czynników w zakresie stylu życia poglądy uległy zmianie w świetle przeprowadzonych badań.

Za jedną z istotniejszych przyczyn nasilających objawy refluksowe uważano dietę. Zalecano unikanie produktów „refluksogennych”, do których zaliczano:

• ostre przyprawy,
• owoce cytrusowe,
• potrawy tłuste,
• kawę,
• czekoladę,
• napoje gazowane.

Ostatnie badania wykazały, że szerokie ograniczenia dietetyczne wcale nie poprawiają stanu chorego. Zasadne jest indywidulne unikanie tylko tych pojedynczych produktów, które u konkretnego chorego nasilają dolegliwości.

Kolejnym zaleceniem, które okazało się mitem, był zakaz spożywania posiłków później niż 2-3 godziny przed snem.

Bardzo ważna jest natomiast objętość posiłku. Spożywanie często, za to niewielkich posiłków pozwoli zmniejszyć zgagę. Przy systemie odżywiania „raz a dobrze” dolegliwości będą bardzo uciążliwe.

Jako istotne czynniki „refluksogenne” podnoszono palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Okazało się, że zaprzestanie palenia i odstawienie alkoholu nie wpływa na bezpośrednie ograniczenie przykrych dolegliwości. Jednak zmniejsza ryzyko rozwoju raka przełyku.

Z uwagi na fakt, że objawy choroby refluksowej nasilają się w nocy, niezwykle ważna jest pozycja przyjmowana podczas snu. Uniesienie wezgłowia łóżka, lub wysoko ułożone poduszki i leżenie na lewym boku zmniejszą nocną zgagę.

Okazuje się, że najważniejszym czynnikiem „refluksogennym” zależnym od stylu życia jest otyłość. Stąd obfitość choroby refluksowej w krajach rozwiniętych. Stwierdzono, że nawet niewielka nadwaga (zwłaszcza u kobiet) zwiększa częstość choroby refluksowej i jej powikłań. Chudnięcie zaś redukuje objawy.

W zmaganiu się z chorobą refluksową musimy dokonać zmian w stylu życia, w szczególności zadbać o właściwą masę ciała.

Jeżeli okaże się to niewystarczające, w odwodzie są leki.

LEKI 

Do doraźnego stosowania można użyć leków zobojętniających zawarty w treści żołądkowej kwas solny. Zawierają one związki magnezu, glinu i wapnia i mają postać „mleczka” lub pastylek do ssania. Są bezpieczne i mogą je stosować również kobiety w ciąży, u których choroba refluksowa występuje 2 do 4 razy częściej niż w pozostałej populacji osób dorosłych.

Dobry efekt dają leki zawierające substancje chroniące błonę śluzową przełyku przed niszczącym działaniem kwaśnej treści żołądkowej.

Jeżeli doraźnie stosowane leki do nabycia bez recepty nie odniosą skutku, należy zgłosić się do lekarza.

Bywają sytuacje, kiedy mimo farmakoterapii objawy nie ustępują.

Wtedy rozważa się LECZENIE OPERACYJNE.

1. Najczęściej jest to laparoskopowy zabieg w zakresie dolnej części przełyku i wpustu żołądka mający na celu utrudnienie cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.
2. Inny rodzaj zabiegów to operacje bariatryczne. Stosowane w leczeniu otyłości, polegające na zmniejszeniu pojemności żołądka. W związku z tym, że zalewa nas prawdziwa „epidemia” otyłości, nie dziwi wzrost przypadków choroby refluksowej.

Małgorzata Stokowska-Wojda