Czy ryby chronią serce na niby?

O tym, że ryby są zdrowe nikogo nie trzeba specjalnie przekonywać. Zwłaszcza te morskie, tłuste, szczególnie bogate w wielonienasycone kwasy Ω-3 powinny często gościć na naszych stołach. Mnogość preparatów zawierających kwasy Ω-3 sprawia, że zamiast piec albo grillować rybę sięgamy po kapsułkę wierząc, że zadba ona o nasze serce równie dobrze.

Czy jest tak naprawdę?
Czy wszyscy powinni przyjmować preparaty z kwasami Ω-3, żeby zapobiec chorobom układu krążenia, lub uchronić się przed ich powikłaniami?

Odpowiedzi na pozornie oczywiste pytania wcale nie są proste. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne opublikowało wytyczne dotyczące spożycia ryb, oleju rybiego i kwasów Ω-3 w prewencji chorób układu krążenia opierając się na badaniach w tym zakresie.

Warto wiedzieć, że profilaktyka, czyli ochrona przed chorobami obejmuje działania skierowane do różnych adresatów:

1. Profilaktyka pierwotna (I fazy) - dotyczy osób zdrowych i skupia się na zapobieganiu chorobom poprzez redukcję czynników ryzyka tych chorób.
2. Profilaktyka wtórna (II fazy) - dotyczy osób, które jeszcze nie wiedzą o tym, że są chore. Nastawiona jest na wczesne wykrywanie choroby i szybkie zastosowanie właściwego leczenia, co zapobiega konsekwencjom choroby.
3. Profilaktyka III fazy - dotyczy osób borykających się z chorobą. Polega na zahamowaniu postępu choroby i ograniczeniu jej powikłań.

Amerykańscy kardiolodzy uznali, że wszystkie osoby powinny spożywać produkty obfitujące w kwasy Ω-3, czyli:

1. Ryby, zwłaszcza tłuste przynajmniej dwa razy w tygodniu.
2. Oleje: lniany, rzepakowy, sojowy.
3. Siemię lniane.
4. Orzechy włoskie.

Te tłuste pyszności redukują poziom trójglicerydów w naszej krwi, a tym samym zmniejszają zagrożenie miażdżycą- praprzyczyną zawałów mięśnia serca, udarów i innych chorób układu krążenia.

Czy zatem kapsułka kwasów Ω-3 ochroni nas wszystkich przez plagą XXI wieku jaką są choroby układu krążenia?

Badaniom poddano osoby z różnymi problemami zdrowotnymi i oceniano korzyści jakie w konkretnych przypadkach przyniosła suplementacja kwasów Ω-3 ponad zawartość w diecie.

Jednoznaczne korzyści zaobserwowano u osób z:

1. Chorobą niedokrwienną serca. U tych osób zmniejsza się ryzyko nagłej śmierci sercowej o ok. 10%. Jednak ryzyko nieśmiertelnych zawałów mięśnia serca nie ulega zmianie.
2. Niewydolnością serca. Wykazano, że przyjmowanie kwasów Ω-3 zapobiega wystąpieniu powikłań. Częstość hospitalizacji zmniejsza się u tych osób o ok. 9%.

W tych przypadkach zasadne jest by oprócz zdrowej diety podawać dodatkowo kwasy Ω-3.

U wielu grup osób nie stwierdzono korzyści związanych z suplementacją kwasów Ω-3. Przyjmowanie kapsułki nie chroni ich przed wystąpieniem choroby, ani jej powikłaniami.
Dotyczy to:

1. Udaru. Kwasy Ω-3 nie chronią przed jego wystąpieniem, nie zapobiegają też kolejnemu udarowi u osób, które udar przeżyły.
2. Nie zmniejszają umieralności z powodu chorób układu krążenia u osób z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym.
3. Nie zapobiegają wystąpieniu i nawrotom migotania przedsionków również u pacjentów po zabiegach kardiologicznych.

Jeśli chodzi o osoby zdrowe, nie były wykonane stosowne badania, które mogłyby stwierdzić, czy suplementacja kwasów Ω-3 uchroni ich przed współczesną plagą.

Warto wziąć pod uwagę, że zdrowej diety nie zastąpi kapsułka zagryziona tłustym mięsiwem.

Małgorzata Stokowska-Wojda