Blizna czyli skaza na urodzie

Kiedyś mówiło się, że atrakcyjna blizna dodaje panom męskiego uroku i warto ją eksponować. Dzisiaj uważamy, że szpeci i najczęściej chcemy się jej pozbyć. Współczesna medycyna oferuje możliwości leczenia blizn, ale również sposoby zapobiegania ich przerostowi.

Blizna powstaje w wyniku uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą w procesie gojenia się rany po urazie czy zabiegu chirurgicznym.

Przyczynami powstania blizn mogą być:

1.      Urazy.

2.      Oparzenia.

3.      Zabiegi chirurgiczne.

4.      Piercing.

5.      Usunięcie tatuażu.

6.      Schorzenia mające również objawy skórne np. ospa wietrzna.

7.      Choroby dermatologiczne np. trądzik pospolity.

W praktyce klasyfikuje się blizny jako:

1.      Zanikowe – mają zmniejszoną zawartość kolagenu i na skórze wglądają jak ubytek.

Występują często jako gojenie się zmian zapalnych skóry np. w trądziku pospolitym. 

2.      Przerostowe – powstają do kilku tygodni po urazie lub zabiegu w granicach pierwotnej rany. Mają charakter wypukłej zmiany. Różowe, twarde blizny z czasem bledną i miękną.

3.      Bliznowce – powstają kilka miesięcy po urazie lub zabiegu. Są znacznie większe od blizn przerostowych. Przekraczają granice pierwotnej rany, a ich rozległość jest niewspółmierna do rozległości zabiegu. Z czasem bliznowce rozrastają się.

Defekt skórny stanowią przede wszystkim blizny przerostowe i bliznowce. Rozwijają się głownie u osób młodych. Większość z nich mieści się w przedziale wiekowym 10-30 lat. Do powstania blizn przerostowych i bliznowców predysponują:

1.      Uwarunkowania genetyczne.

2.      Lokalizacja rany (ramiona, tułów, małżowiny uszne).

3.      Wydłużony czas gojenia np. z powodu infekcji .

4.      Rasa afrykańska.

5.      Nieprawidłowa technika chirurgiczna.

Najważniejsza jest profilaktyka blizn już na etapie powstania rany. 

1.      Dokładne oczyszczenie i zeszycie rany minimalizuje ryzyko powstania blizny.

2.      Dezynfekcja i utrzymywanie rany w czystości zapobiega stanom zapalnym i skraca czas trwania gojenia. W przypadku rany pooparzeniowej leczonej krócej niż 10 dni ryzyko powstania blizny przerostowej wynosi 4%, podczas gdy leczenie oparzenia 21 dni lub dłużej zwiększa to ryzyko do 70%.

3.      Świeże rany nie powinny być poddawane działaniu promieni słonecznych przez ok. 2 miesiące po zabiegu.

W sytuacji średniego i dużego ryzyka przerostu blizny stosuje się profilaktycznie lub leczniczo techniki specjalistyczne: 

1.      Opatrunki silikonowe. Stosowane podczas gojenia się rany zwłaszcza w miejscach zwiększonej ruchomości (łokcie, kolana, twarz). Chroniąc przed utratą wilgotności zranionej skóry zapewniają lepszy efekt estetyczny blizny.

2.      Wstrzyknięcia w miejsce gojenia leków sterydowych.

3.      Ekstrakt z cebuli w postaci żelu.

4.      Toksyna botulinowa.

5.      Terapia przy pomocy lasera.

6.      Szczególnie duże bliznowce mogą wymagać chirurgicznego wycięcia z następowym stosowaniem odpowiednio dobranych metod profilaktycznych przy gojeniu rany.

Małgorzata Stokowska-Wojda