Wpływ spożycia alkoholu na zdrowie budzi duże zainteresowanie ale wywołuje wiele kontrowersyjnych opinii.
Ocena ilości wypijanego alkoholu obliczana jest w porcjach standardowych w odniesieniu do czasu w jakim ten alkohol jest wypijany. Porcja standardowa to 10 gramów czystego (100%) etanolu. W przeliczeniu na dostępne trunki jedna porcja standardowa to:
-25 gramów wódki(40%)
-100 gramów wina (10%)
-200gramów piwa (5%)
W latach 1985-2015 w Wielkiej Brytanii przeprowadzono badanie na 527 osobach dorosłych. Badanych podzielono pod względem ilości spożywanego tygodniowo alkoholu na grupy.
Grupę kontrolną stanowili abstynenci wypijający tygodniowo mniej niż 1 standardową porcję alkoholu.
Osoby badane obserwowano przez 30 lat. Celem badania była odpowiedź , czy ilość wypijanego alkoholu ma wpływ na funkcje intelektualne. Badano ryzyko zaniku hipokampa-małej struktury mózgu odpowiedzialnej za pamięć. Wnioski były zaskakujące. Zależność między zanikiem hipokampa a spożywanym alkoholem obserwowano wyłącznie u mężczyzn, u kobiet nie. U wszystkich grup spożywających alkohol (od 7 do powyżej 21 porcji) w porównaniu z abstynentami występowało pogorszenie płynności słownej (wymienianie w określonym czasie jak największej ilości słów na określoną literę). Nie zaobserwowano pogorszenia płynności semantycznej (wymienianie w określonym czasie jak największej ilości słów z danej kategorii) i zdolności przypominania sobie słów.
Najwięcej zainteresowania budzi korelacja między długością życia i spożywaniem alkoholu. Wykres ilustrujący tę zależność ma kształt pochylonej w prawo litery J. O ile negatywne skutki nadużywania alkoholu są oczywiste, początek tego wykresu jest intrygujący. Świadczy on bowiem o tym, że niewielkie ilości alkoholu mają działanie prozdrowotne. Znane jest wszak antymiażdżycowe działanie czerwonego wina zwłaszcza w połączeniu z dietą śródziemnomorską.
Wiele autorytetów naukowych uważa, że w wyciąganiu wniosków należy być ostrożnym, bo na długość życia ma wpływ wiele czynników i trudno je wszystkie uwzględnić. Wiadomo jednak, że coraz większą wagę przywiązujemy nie tylko do długości życia, ale do jego jakości. Jakość życia zaś zależy nie tylko od zdrowia ciała, ale również szeroko rozumianego zdrowia psychicznego. A za subiektywną ocenę jakości życia odpowiada zdrowy mózg. Wrażliwy nie tylko na alkohol, ale inne niż etanol substancje np. metanol, czy alkohole alifatyczne występujące, które są znacznie bardziej toksyczne od akoholu. Wystepują one zwłaszcza w mocnych trunkach.
Ku przestrodze należy wspomnieć, że często mamy problem z oceną ilości wypijanego przez siebie alkoholu. Przy nieregularnym piciu szacunki są trudne, przy wypijaniu większej ilości bezwiedna tendencja do jej zaniżania. Przykładem są rodzime statystyki. Ilość sprzedawanego alkoholu w Polsce wynosi na osobę ok. 11 litrów (w przeliczeniu na czysty alkohol) na rok. Ilość wypijanego alkoholu deklarowana przez dorosłego Polaka podczas ankiety wynosi 2,5-3,5 litra alkoholu w ciągu roku.
Wznosząc kieliszek, uważajmy, by toast „Na zdrowie” temu właśnie służył.
Małgorzata Stokowska-Wojda
Lubelski Związek Lekarzy Rodzinnych - Pracodawców
ul. Zbigniewa Herberta 14
20-468 Lublin