Bzyczące niebezpieczeństwo

Piękna pogoda sprawia, że dużo czasu spędzamy na świeżym powietrzu. Wycieczki piesze i rowerowe, spływy kajakowe i grillowanie nieodłącznie kojarzą się z latem i komarami.

U większości ludzi występuje alergia na zawarte w ślinie komara białka. Najczęściej jest to niegroźny bąbel, wokół którego skóra jest zaczerwieniona i swędząca. Bąbel ma zwykle średnicę 2 cm, powstaje po ok. 20 minutach od ukąszenia i znika po 7-10 dniach.

Czasami może wystąpić znacznie silniejsza reakcja. W miejscu ukłucia powstaje obrzęk o średnicy od kilku do kilkunastu centymetrów z zaczerwienieniem, zwiększonym uciepleniem, swędzeniem i bolesnością. Zmiana pojawia się w ciągu kilku godzin od ukąszenia. U małych dzieci nasilony obrzęk twarzy może utrudniać widzenie, mówienie, jedzenie, a zlokalizowany w obrębie kończyn może utrudniać ruch. Cięższym reakcjom może towarzyszyć obrzęk tkanki podskórnej, pęcherze, dreszcze i stan podgorączkowy.

Najcięższym typem reakcji na ukąszenie komarów, na szczęście niezbyt częstym, jest układowa reakcja alergiczna. Może przybrać postać uogólnionej pokrzywki (bąble na skórze całego ciała), astmy oskrzelowej, choroby posurowiczej lub nawet wstrząsu. Innymi ciężkimi objawami jest gorączka czy martwica skóry w miejscu ukąszenia.

Komary przywabiane są przez ciepło ludzkiego ciała i składniki chemiczne wytwarzanego przez nie potu. Dlatego najbardziej narażone na ukąszenia są osoby w trakcie wysiłku fizycznego, kobiety w okresie owulacji i dzieci.

Komary są różnorodną grupą owadów. Na świecie występuje ich ponad 3500 gatunków. W Polsce mamy 47 gatunków. Stwierdzono, że reakcje alergiczne na miejscowe komary, z którymi zdążyliśmy się „zżyć” są najczęściej niegroźne. Po wyjeździe za granicę i ukąszeniu przez „obce” komary może wystąpić cięższa reakcja alergiczna. Bardziej narażone na ciężką reakcję alergiczną są małe dzieci jak i osoby chorujące na przewlekłe choroby alergiczne.

Jako zapobieganie przykrym skutkom ukąszenia przez komary zwykle wystarczy szczelne ubranie i użycie preparatu odstraszającego komary. Dodatkowym profitem jest fakt, że środki odstraszające komary odstraszają również kleszcze. Należy jednak pamiętać o sprawdzeniu, czy specyfik można stosować u małych dzieci. U osób z ciężką reakcją alergiczną często konieczne jest profilaktyczne stosowanie leków antyalergicznych. Warto również zadbać o przycinanie traw i krzewów wokół domu i zrezygnować z oczka wodnego, by ograniczyć naturalne środowisko rozwoju komarów.

Leczenie zwykłego odczynu alergicznego polega na zastosowaniu w miejscu ukąszenia dostępnego bez recepty środka antyalergicznego zwykle w postaci żelu. Ulgę w swędzeniu przynosi posmarowanie kamforą lub mentolem. Cięższa reakcja wymaga konsultacji lekarza. Nowością są aparaty elektroniczne do leczenia skoncentrowanym ciepłem miejsc na skórze po ukłuciu przez owady oraz oparzeń powstałych w wyniku dotknięcia meduzy lub pokrzywy. Mechanizm ich działania polega na miejscowym aplikowaniu dawki ciepła o temperaturze 50°C, która powoduje częściowy rozpad składników jadu owadów.

Małgorzata Stokowska-Wojda